بیان مسئله یکی از بخش های مهم در تهیه و تنظیم پروپوزال روانشناسی است. اولین مطلبی است که هر خواننده ای به آن می پردازد و بنابراین، باید دقت لازم را در نگارش آن به خرج دهید. در این مقاله، قصد داریم آموزش نحوه نوشتن بیان مسئله در پروپوزال روانشناسی را آموزش دهیم و سپس چند نمونه بیان مسئله در پروپوزال روانشناسی را به عنوان مثال بیان کنیم.

 چگونه   بیان مسئله  پروپوزال را بنویسیم؟

برای نوشتن بیان مسئله لازم است سوالات زیر را در ابتدا بپرسید و سپس به آنها پاسخ دهید. پاسخ های خود را با رجوع به مقالات معتبر ، پیدا کنید. سعی کنید مقالات جدید باشند. سپس به شیوه ای مرتب و منسجم پاسخ ها را یادداشت کنید. تبریک میگوییم. شما بیان مسئله خود را نوشتید!

• مشکل اصلی چیست؟
• آمار و ارقامی در رابطه با این مشکل وجود دارد؟
• چه کسانی تحت تأثیر این مشکل قرار می‌گیرند؟
• این مشکل چه پیامدهایی دارد؟
• تحقیقاتی وجود داردکه قبلا به این مشکل پرداخته باشد؟ چه نتایجی در این تحقیقات بدست آمده؟
• چه شکافهایی در این تحقیقات وجود دارد؟
• شما چه راه‌حلی برای این مشکل پیشنهاد خواهید کرد؟

ساختار بیان مسئله در پروپوزال روانشناسی

هنگام نوشتن بیان مسئله، آن را به چهار بخش اصلی تقسیم کنید:

1. مشکل : در این قسمت، مشکل اصلی را به طور واضح و مختصر تعریف کنید. در حد یک پاراگراف در مورد آن توضیح دهید.
2. پیشینه تحقیق در این بخش، می‌توانید علل مشکل را مشخص و آمار و ارقام معتبری در زمینه مشکل ارائه کنید. سپس مشخص کنید که چه کسانی تحت تأثیر این مشکل قرار می‌گیرند. تحقیقات قبلی به چه جنبه هایی از موضوع پرداخته اند؟ به چه جنبه هایی نپرداخته ا ند. این بخش در حدود دو الی سه پاراگراف متوانید توضیح دهید.
3. اهمیت بررسی مشکل: در مورد پیامدهای حل نشدن این مشکل توضیح دهید. . این بخش در حدود یک الی دو پاراگراف متوانید توضیح دهید.
4. بیان شکاف و راه حل : راه حل خود را مطرح کنید و بگویید که چه امتیازی نسبت به سایر تحقیقات دارد. در واقع، راه حل شما باید یک نوآوری نسبت به تحقیقات قبلی داشته باشد. یک پاراگراف را به این بخش اختصاص دهید.

مثال 1-   نمونه بیان مسئله در پروپوزال روانشناسی

در بخش زیر دو نمونه بیان مسئله در پروپوزال روانشناسی آورده ایم. برای مشاهده مثال های بیشتر می توانید بخش بیان مسئله در نمونه پروپوزال های آماده را مطالعه کنید؛ جهت دانلود و خرید نمونه پروپوزال روانشناسی از سایت دپارتمان پژوهی سفیر کلیک کنید:

عنوان: بررسی ارتباط بین اضطراب و افسردگی با فرسودگی تحصیلی دانش آموزا ابتدایی ( با در نظر گرفتن متغیرهای میانجی تاب‌آوری و خودکارآمدی )

فرسودگی تحصیلی یک مشکل جدی و شایع است که در آن دانش آموز بر اثر فشار درسی، علاقه به یادگیری را از دست میدهد . دانش‌آموزانی که دچار فرسودگی تحصیلی می‌شوند، ممکن است با احساس اضطراب، افسردگی، ناامیدی، خصومت یا ترس مواجه شوند [4]. فرسودگی تحصیلی احتمال غیبت از مدرسه و ترک تحصیل را افزایش می‌دهد و می‌تواند به طور جدی بر یادگیری و موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان تاثیر بگذارد. مطالعات انجام شده درباره فرسودگی تحصیلی در برخی از کشورها، شیوع بالای فرسودگی تحصیلی را در بین کودکان و نوجوانان ، نشان داده‌اند. به طور خاص، تقریباً 54.9٪ از دانش‌آموزان دبیرستانی در چین گزارش داده‌اند که دچار فرسودگی تحصیلی شده‌اند [28]. علاوه بر این، تحقیقات نشان داده است که تقریباً 46٪ از دانش‌آموزان علاقه‌ای به یادگیری نشان نمی‌دهند، 33٪ بیزاری قابل توجهی از مطالعه نشان می‌دهند و تنها 21٪ نگرش واقعاً مثبتی نسبت به فرآیند یادگیری دارند [29].

یکی از عوامل اصلی مؤثر فرسودگی تحصیلی، سلامت روان است. نتایج تحقیقات نشان میدهد که طیف وسیعی از دانش‌آموزان که علائم بیماری‌های سلامت روان مانند اضطراب و افسردگی داشته اند، فرسودگی تحصیلی را تجربه کرده اند [8، 9]. به عنوان مثال، یک مطالعه گروهی در کره جنوبی نشان داد که سطح فرسودگی تحصیلی در بین نوجوانان کلاس هفتم و هشتم با افزایش سن افزایش می‌یابد و با علائم افسردگی تشدید می‌شود [10]. مطالعه دیگری در اسپانیا نیز همبستگی بین سطوح بالای اضطراب و سطوح بالای فرسودگی تحصیلی را در بین دانشجویان شناسایی کرد [11]. بنابراین، شناسایی عواملی که ارتباط بین علائم اضطراب یا افسردگی و فرسودگی تحصیلی را در بین دانش‌آموزان کاهش دهد، حیاتی است.

مطالعات نشان داده‌اند که تاب‌آوری یک عامل کلیدی کاهش‌دهنده فرسودگی تحصیلی است؛ به طور خاص، دانش‌آموزانی که سطح بالاتری از تاب‌آوری دارند، به طور مداوم سطح پایین‌تری از فرسودگی تحصیلی را نشان داده‌اند [21، 22]. نظریه تاب‌آوری نشان می‌دهد که فرد تاب‌آور توانایی پیشگیری یا غلبه بر پیامدهای منفی روانشناختی، مانند علائم اضطراب و افسردگی را دارد [17]. علاوه بر این، تحقیقات نشان داده است که خودکارآمدی مانند تاب‌آوری در محافظت از دانش‌آموزان در برابر فرسودگی تحصیلی مؤثر است [27]. خودکارآمدی به باور به توانایی خود در انجام وظایف جدید یا پیچیده برای دستیابی به نتایج مطلوب است [23]. از سوی دیگر، افرادی که خودکارآمدی پایینی دارند، ممکن است میزان چالش‌برانگیز بودن مشکلات را بیش از حد ارزیابی کنند، که این امر به طور بالقوه باعث افزایش استرس، افزایش علائم افسردگی و/یا تضعیف توانایی‌های حل مسئله می‌شود [25].

یک توضیح قابل قبول برای این نگرش‌های نامطلوب یادگیری، ریشه در تأکید قابل توجه سیستم آموزشی چین بر امتحانات ورودی دبیرستان و دانشگاه دارد. انتظارات و فشارهای ناشی از آن توسط والدین و مربیان برای موفقیت در این امتحانات، همراه با شیوه‌های آموزشی منتهی به آنها، می‌تواند استرس تحصیلی قابل توجهی ایجاد کند و در نتیجه حساسیت به فرسودگی تحصیلی را افزایش دهد [30، 31، 32، 33]. علاوه بر این، شیوع مشکلات اضطراب و افسردگی در بین کودکان و نوجوانان در چین، به ویژه در طول همه‌گیری کووید-19، رو به افزایش بوده است [34، 35]. مطالعات اخیر تخمین می‌زنند که 37.4٪ از نوجوانان چینی علائم اضطراب و 19.9 تا 43.7٪ از آنها علائم افسردگی را نشان می‌دهند

با توجه به آنچه بیان شد، تحقیقات مختلف بر چالش‌های سلامت روان ناشی از فشار تحصیلی قابل توجه بر فرسودگی تحصیلی انجام شده است. اما تاکنون تحقیقی به بررسی نقش عوامل کاهش دهنده فرسودگی تحصیلی ، از جمله تاب‌آوری و خودکارآمدی را در ارتباط بین علائم اضطراب/افسردگی و فرسودگی تحصیلی در بین دانش‌آموزان نپرداخته است. بنابراین، مطالعه حاضر با بررسی روابط بین علائم اضطراب، افسردگی و فرسودگی تحصیلی در بین دانش‌آموزان ابتدایی ، نقش تاب‌آوری و خودکارآمدی را در کاهش فرسودگی تحصیلی بررسی می‌کند.

مثال 2- نمونه بیان مسئله برای پروپوزال روانشناسی

اختلال دوقطبی (BD) یک بیماری روانی نسبتاً شایع است که با خطر بالای خودکشی همراه است. طبق تحقیقات، این خطر تقریباً 10 تا 30 برابر بیشتر از جمعیت عمومی است و تا 15 تا 20 درصد از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی با خودکشی به زندگی خود پایان می‌دهند [5]. تحقیقات نشان می‌دهد که همانند افرادی که با سایر بیماری‌های روانی شدید زندگی می‌کنند، انگ اجتماعی یک نگرانی عمده برای بسیاری از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی است [7-9]. دوره‌های حالت شیدایی مانیا که شامل تجربه مکرر افسردگی و حالت شیدایی است، توسط اعضای نزدیک خانواده، غیرقابل درک و نادرست تفسیر می‌شوند و از این رو ممکن است این بیمارن، پاسخ‌های منفی و تبعیض‌آمیزی را دریافت کنند.

در مورد خودانگاره، مطالعات نتایج متناقضی را در مورد شدت آن در اختلال دوقطبی در مقایسه با سایر بیماری‌های روانی ارائه می‌دهند. به عنوان مثال، گاهی اوقات مشابه سطوح خودانگاره در اسکیزوفرنی و گاهی کمتر یافت می‌شود [10]. با این حال، اثرات زیان‌بار آن بر افراد مبتلا به اختلال دوقطبی محرض شده است و شامل کاهش عزت نفس و خودکارآمدی، ناامیدی، افسردگی، اضطراب اجتماعی، کناره‌گیری اجتماعی، فقر روابط، اختلال در عملکرد، کاهش کیفیت زندگی و کاهش تمایل یا توانایی برای کمک‌خواهی می‌شود [8، 10]. همچنین شواهد نوظهوری وجود دارد که از این فرضیه حمایت می‌کند که انگ روانی، و به ویژه خودانگاره، در افکار خودکشی نقش دارد [11]. به عنوان مثال، شرف و همکاران [12] نشان دادند که انگ درونی ، یک پیش‌بینی‌کننده قوی خطر خودکشی در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی است، در حالی که اوکسل و همکاران [13] دریافتند که خودانگاره به طور قابل توجهی با افکار خودکشی در نمونه‌ای از افراد بیکار با مشکلات سلامت روان مرتبط است.

ارتباط بین انگ اجتماعی و افکار خودکشی در میان افراد مبتلا به بیماری‌های روانی مانند اختلال دوقطبی در مقایسه با سایر گروه‌ها توجه تحقیقاتی کمی را به خود جلب کرده است [11]. علاوه بر این، این سوال همچنان بی‌پاسخ است که کدام متغیرها به عنوان واسطه در رابطه بین خودانگاره و افکار خودکشی در اختلال دوقطبی عمل می‌کنند؛ یکی از این عوامل ممکن است تنهایی باشد. تنهایی، یعنی انزوای اجتماعی که به صورت ذهنی درک می‌شود. از یک سو، خودانگاره به عنوان قوی‌ترین پیش‌بینی‌کننده تنهایی در میان بیماران مبتلا به بیماری روانی شدید شناخته شده است [14، 15]، و از سوی دیگر، مطالعات متعددی که بر روی جمعیت‌های مختلف انجام شده است، نشان داده‌اند که تنهایی در خطر خودکشی نقش دارد [16-18].

یکی دیگر از واسطه‌های احتمالی، افسردگی است که به عنوان یکی از پیامدهای انگ درونی شده [19] شناسایی شده است و یک عامل مستعدکنند برای افکار خودکشی محسوب می‌شود [20]. مطالعاتی که بر روی جمعیت نوجوانان و دانشجویان انجام شده است، نشان می‌دهد که در حالی که تنهایی و افسردگی از نظر زمانی به هم وابسته هستند، تأثیر تنهایی بر علائم افسردگی بیشتر [23] و پایدارتر [24] از تأثیر افسردگی بر تنهایی است. کاسیوپو و همکاران [25] در یک مطالعه آینده‌نگر که بر روی بزرگسالانی داشتند، دریافتند که تنهایی تغییرات بعدی در علائم افسردگی را پیش‌بینی می‌کند. علاوه بر این، یک نظرسنجی دیگر که در میان سالمندان (75 سال به بالا) انجام شد، نتایج مشابهی را به همراه داشت [26]. ارتباط معنادار بین تنهایی و افسردگی نیز توسط نتایج یک متاآنالیز که نسبت شانس تعدیل‌شده برای تنهایی و خطر افسردگی را ارائه داد، اثبات شده است [27]. این تحلیل نشان می‌دهد که در جمعیت عمومی، احتمال ابتلا به افسردگی جدید در افرادی که اغلب تنها هستند در مقایسه با افرادی که تنها نیستند ، بیش از دو برابر است. هدف ما در تحقیق این است که بررسی کنیم آیا خودانگاره در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی با افکار خودکشی مرتبط است یا خیر؟ تنهایی و علائم افسردگی چه تاثیری بر افکارخودکشی در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی دارد؟

جمع بندی

برای مشاهده نمونه بیان مسئله برای پروپوزال روانشناسی به زبن انگلیسی می توانید به مقالات روانشناسی سایت های معتبر مانند  link.springer.com و  www.sciencedirect.com  و ... مراجعه کنید. همچنین مطالعه نمونه پروپوزال های روانشناسی در سایت های فارسی ارائه دهنده پروپوزال روانشناسی  مانند parstez.ir نیز می تواند مفید باشد.