مشاوره اختلال شخصیت در کلینیک انتخاب

برای توضیح اختلال شخصیت، ابتدا توضیح کوتاهی از شخصیت ارائه کنیم. شخصیت به مجموعه ای از ویژگی ها گفته میشود که ما را از سایرین متمایز میکند و به سبک های رفتاری و الگوهایی که شخصیت یا فردیت ما را تشکیل می دهند، اشاره دارد.
نحوه درک ما از جهان اطراف، نگرش ها ، افکار و احساسات ما، همه بخشی از شخصیت ما هستند.

افراد با شخصیت سالم قادرند با استرس های عادی و روزمره ی زندگی کنار بیایند و در ایجاد روابط با خانواده ، دوستان و همکاران مشکلی ندارند.

اختلالات شخصیت چیست؟

در مشاوره اختلال شخصیت بیان می شود که افراد مبتلا به اختلالات شخصیت، دارای الگوهای دیرینه ای از تفکر و عمل هستند که با آنچه جامعه، معمول یا عادی می داند متفاوت است. انعطاف ناپذیری شخصیت آنها می تواند برای آن ها و یا خانواده هایشان در بسیاری از زمینه های زندگی مشکلات زیادی از جمله اختلال در عملکرد اجتماعی و کاری، ایجاد کند.

افراد دچار اختلالات شخصیت، به طور کلی در مهارت های ارتباطی ضعیف هستند و در ایجاد روابط سالم در اجتماع، مشکل دارند.

بر خلاف افراد مبتلا به اضطراب و افسردگی (علائم ان را به طور مفصل در مقاله مشاوره افسردگی توضیح داده ایم) ، که می دانند مشکلی دارند اما قادر به کنترل آن نیستند، افراد مبتلا به اختلالات شخصیت، اغلب به بیمار بودنشان اعتقادی ندارند و فکر می کنند که مشکلی ندارند.

افراد مبتلا به انواع اختلالات شخصیت، اغلب بر این باورند که اگر ایرادی هست، از سوی فرد مقابل آن هاست و به خاطر همین، برای درمان بیماری خود به دنبال درمان و یا مراجعه به روانشناس نیستند.

علل مبتلا شدن به انواع اختلال شخصیت

علت شکل گیری اختلالات شخصیت مشخص نیست. با این حال، اعتقاد بر این است که اختلالات شخصیت ممکن است در اثر تأثیرات ژنتیکی و محیطی، که برجسته ترین آسیب در دوران کودکی است، برانگیخته شوند مانند:

• وجود سابقه اختلال شخصیت یا سایر بیماری‌های روان در خانواده افراد
• زندگی خانوادگی ناپایدار یا آشفته یا تحت سوءاستفاده قرار گرفتن در دوران کودکی
• ابتلا به اختلال سلوک (CD) در دوران کودکی
• تفاوت‌های شیمیایی و ساختاری مغز

اختلال شخصیت در سال های نوجوانی یا اوایل بزرگسالی بروز می کند و غالبا تا قبل از 18 سالگی قابل تشخیص نیستند.

همه ما در طول زندگی خود با افرادی مواجه می‌شویم که از یک یا چند اختلال شخصیت  (Personality Disorder)  رنج می‌برند . حتی ممکن است شما نیز که در حال حاضر مشغول خواندن این مقاله هستید، خود نیز یکی از کسانی باشید که اختلال شخصیت بر روی زندگی‌تان تأثیر منفی می‌گذارد.

متأسفانه تشخیص اختلال شخصیت در افراد کار دشواری به شمار می‌رود و فرد بدون آنکه از دلیل آسیب و رنج‌های خود آگاه باشد، به زندگی خود ادامه می‌دهد. فراموش نکنیم که اختلال شخصیت غالباً به خودی خود بهبود پیدا نمی‌کنند.

حتما بخوانید: ویزیت پزشک در منزل

انواع اختلالات شخصیتی

اختلال شخصیت، انواع مختلفی دارد و حتی ممکن است فرد به‌طور هم‌زمان درگیر بیش از یک اختلال شخصیت باشد. علائم اختلال شخصیت، در افراد مختلف شدت و بروز یکسان ندارند و ممکن است فرد به‌راحتی باوجود اختلال شخصیت به زندگی طبیعی خود ادامه داده یا اینکه روند زندگی‌اش کاملاً مختل شود.

اختلالات شخصیت به سه دسته یا خوشه مختلف تقسیم می شوند که به شرح زیر است:

خوشه A: رفتار شکاک

• اختلال شخصیت پارانویید

افراد مبتلابه اختلال شخصیت پارانوئید یا شکاک، نسبت به دیگران بسیار بی‌اعتماد هستند و به انگیزه‌های آن‌ها مشکوک‌اند. این افراد همچنین تمایل بالایی به کینه‌ورزی دارند.

ویژگی ها:

1. همیشه به وفاداری طرف مقابل شک دارد
2. در جمع ها از خود زیاد حرف نمی زنند و سعی می کنند از از افراد اطلاعات بگیرند
3. از حواشی بحث ها سوالات متعدد می پرسند
4. در تمام کارها محتاطانه عمل می‌کنند و تمامی جوانب را در نظر می‌گیرند. ممکن است ابتدا فکر کنیم که چه آدم خوب و محتاطی است ولی این احتیاط بیش از حد می تواند از نشانه های شخصیت شکاک باشد.
5. معمولاً عصبی، خشک و سرزنشگر هستند
6. عشق ورزی شما را باور نمی‌کند
7. اهل مجادله لفظی هستند
8. شما را به خیانت متهم می‌کنند
9. ظرفیت کمی برای صمیمی شدن دارند و در جمع خیلی از خودشان صحبت نمی کنند و ویژگی‌های منفی صحبت افراد را به خود می گیرند

این اختلال شخصیت ، قابل درمان نبوده و بهتر از با چنین افرادی وارد رابطه نشویم(به هیچ عنوان)؛ اما اگر با فردی وارد رابطه شدیم که دچار این اختلال شخصیت بود و نمیخواستیم رابطه را تمام کنیم، بهتر است شرایط را برای آرامش خاطر او فراهم کنیم و در شرایطی که این اختلال شخصیت را در او تحریک می کند، قرار ندهیم.

• اختلال شخصیت اسکیزوئید

افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید علاقه کمی برای ایجاد روابط شخصی یا مشارکت در تعاملات اجتماعی از خود نشان می‌دهند. آن‌ ها معمولاً به‌ راحتی متوجه معنای نشانه‌ های اجتماعی نمی‌ شوند؛ بنابراین ممکن است ازنظر عاطفی سرد و گوشه گیر به نظر برسند.

ویژگی ها:

1. معمولا در اقایان دیده میشود
2. به دیگران دل بسته نمی شوند
3. علاقه‌ای به ارتباطات بین فردی ندارند و روابط انفرادی را ترجیح می دهند
4. در برابر تحسین انتقاد تشویق و غیره کاملاً بی تفاوتند
5. فعالیت ها و کارهای خیلی کمی برای ایشان لذت بخش است
6. علاقه زیادی به برقراری رابطه جنسی ندارند

• اختلال شخصیت اسکیزوتایپال (STPD)

در اختلال شخصیت اسکیزوتایپال یا عجیب و غریب، افراد تصور می‌کنند که می‌ توانند با افکار خود بر دیگر افراد یا رویداد ها تأثیر بگذارند. آن‌ها اغلب رفتار دیگران را سوء تعبیر می‌ کنند و این مسئله باعث می‌شود که پاسخ‌ های عاطفی نا مناسبی داشته باشند. همچنین ممکن است فرد مدام از داشتن روابط صمیمانه اجتناب کنند.

ویژگی ها:

1. رفتار های خیلی خاص و مداوم دارند
2. شیوه ادراکی عجیبی دارند
3. هیجانات نامتناسب و نامتعادل دارند یعنی با چیز کوچکی خیلی خوشحال یا خیلی ناراحت می شوند
4. بخاطر واکنش شدید دیگران به رفتارهای آن‌ها زیاد وارد روابط اجتماعی نمی‌شوند
5. در جمع بودن برای آنها راحت نیست
6. احساسات و نوع پوشش عجیب و غریبی دارند

دسته B  : احساسی و از روی انگیزه آنی و بدون فکر قبلی عمل کردن

• اختلال شخصیت ضداجتماعی (ASPD)

افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضداجتماعی در حد بالایی تمایل به کنترل کردن دیگران دارند یا می خواهند آن ها را تغییر دهند. این افراد همچنین رفتار های خشونت‌ آمیز دارند و پس از بروز دادن چنین رفتار هایی، به هیچ عنوانی احساس پشیمانی نمی‌ کنند. ممکن است دروغ بگویند، دزدی کنند، یا سوء مصرف الکل یا مواد مخدر داشته باشند.

 فرد باید برای این تشخیص حداقل 18 سال سن داشته باشد. با این حال ، بیشتر افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی قبل از 15 سالگی برخی از رفتارهای نادرست را از جمله فرار،ظلم به حیوانات یا افراد و تخریب اموال از خود بروز داده اند.

• اختلال شخصیت مرزی (BPD)

افراد مبتلا به  اختلال شخصیت مرزی، با وجود داشتن حمایت خانواده و جامعه احساس تهی بودن و دور افتادگی می‌کنند. امکان دارد در مواجهه با وقایع استرس‌ زا مشکل داشته باشند وعملکرد خوبی از خود نشان ندهند.

همچنین امکان دارد دچار حمله‌ های پارانویا (کژپنداری) شوند. این افراد تمایل به انجام رفتار های گاها خطرناک و ناگهانی مانند برقراری رابطه جنسی پرخطر، زیاده‌ روی در مصرف مشروبات الکلی و قمار دارند.

85 درصد از افراد مبتلا به این سندروم، سندروم دیگری را در برخی از دوره های زندگی خود تجربه می کنند که عمدتا اختلال افسردگی است.

از دیگر مواردی که احتمال مبتلا شدن افراد دارای شخصیت مرزی شخصی به انها زیاد است می توان به اختلال خوردن ، اختلال اضطراب پس از سانحه، اختلال دو قطبی ویا اختلال شخصیت اشاره کرد.

• اختلال شخصیت نمایشی (HPD)

در این نوع از اختلال شخصیت، افراد اغلب سعی می‌کنند با داشتن رفتارهای نمایشی و دراماتیک و یا با نشان دادن واکنش‌­های تحریک‌ آمیز جنسی، توجه دیگران را به خود جلب کنند.

به ‌راحتی تحت تأثیر دیگران قرار می‌ گیرند و نسبت به انتقاد یا نارضایتی دیگران بیش‌ از حد حساس‌ اند. همچنین می توانند به راحتی دیگران تحت تاثیر خود قرار دهند.

میتوان گفت که مثل افتاب پرست در حال رنگ عوض کردن هستند و اغلب احساساتشان واقعی به نظر نمیرسند و تفکرات و عقاید بسیار سطحی دارند.

• اختلال شخصیت خودشیفته (NPD)

افراد مبتلابه این نوع اختلال شخصیت ، باور دارند که از دیگران مهم‌ ترند. آن‌ ها تمایل به اغراق در دست ‌آورد های خود دارند و ممکن است در مورد جذابیت یا موفقیت‌های‌ خود لاف بزنند. این دسته از افراد نیازی عمیق به تحسین شدن دارند اما از همدلی با دیگران عاجزند.

دسته C    مضطرب

مبتلایان به این دسته از اختلالات شخصیت، اغلب مضطرب هستند و احساس ترس میکنند.

• اختلال شخصیت اجتنابی (APD)

افراد مبتلابه این نوع اختلال شخصیت، معمولاً احساس عدم‌ کفایت، حقارت یا عدم جذابیت می‌کنند. آن‌ها معمولاً بر انتقادات دیگران از خودشان تمرکز می‌ کنند و از شرکت در فعالیت‌ های جدید یا پیدا کردن دوستان جدید می‌ پرهیزند.

به دلیل ترس از انتقاد، مورد تمسخر قرار گرفتن و یا خرابکاری، کمتر در روابط کاری و یا روابط صمیمانه درگیر می شوند؛ کم رو هستند و خود را از بقیه پایین تر می دانند.

• اختلال شخصیت وابسته

در اختلال شخصیت وابسته، افراد برای تأمین نیازهای عاطفی و جسمی خود به‌ شدت به دیگران وابسته هستند. معمولاً از تنها ماندن اجتناب می‌ کنند. این افراد هنگام تصمیم‌ گیری به قوت قلب و دریافت حمایت دیگران نیاز دارند .

افرار مبتلا به این اختلال شخصیت همچنین ممکن است حتی به تنهایی توانایی گرفتن کوچک ترین تصمیمات را نداشته باشند. همچنین ممکن است سوء استفاده‌ های جسمی و کلامی را بدون اعتراض تحمل کنند.

• اختلال شخصیت وسواسی-جبری (OCPD)

افرادی درگیر اختلال شخصیت وسواسی-جبری نیاز بسیار شدیدی به نظم دارند. آن‌ها به ‌شدت به قوانین و مقررات پایبندند. اگر کاری در حد ایده‌آل نباشد بسیار ناراحت و اذیت می‌شوند. حتی ممکن است از روابط شخصی خودشان غافل شوند تا روی بی‌ نقص انجام دادن یک پروژه تمرکز کنند.

فرد مبتلا به اختلال شخصیت وسواسی جبری نمی‌تواند اشیای کهنه یا بی‌ارزش را دور بیندازد، حتی اگر هیچ ارزش معنوی برایش نداشته باشد.

دوست ندارد قسمتی از کارش را به دیگران بسپارد یا با دیگران همکاری کند مگر این که کارها را دقیقاً همان‌طور که او می‌خواهد انجام دهند.

درمان اختلالات شخصیتی

هیچ یک از اختلالات شخصیتی درمان قطعی و مشخصی ندارند اما علائم و نشانه های ان را می توان به کمک دارودرمانی و روان درمانی تا حد قابل توجهی کاهش داد و کنترل کرد.

کلینیک انتخاب، با روانشناسان و متخصصانی با تجربه در زمینه های اختلالات بالینی، مانند وسواس، افسردی، فوبیا و ... ، مشاوره قبل از ازدواج، مشاوره زوج درمانی، مشاوره اختلالات شخصیت و .... به صورت انلاین و حضوری اماده کمک رسانی به شماست و از زمان شروع درمان تا بهبودی کامل در کنار شماست و شما را پشتیبانی می کند.

برای برقراری ارتباط می توانید به   وبسایت کلینیک انتخاب مراجعه کنید یا با شماره تلفن های زیر تماس بگیرید:

09021999201

09021999202